Σε μικρή απόσταση νοτιότερα του οικισμού, δεξιά του δρόμου που κατηφορίζει προς το Κουσέλιο, μέσα σε ένα όμορφο περιβόλι βρίσκεται το νεότερο εκκλησάκι της Παναγιάς (Εισόδια της Θεοτόκου). Το μονόχωρο καμαροσκέπαστο ναΰδριο κτίστηκε στο κεντρικό κλίτος και πλάι στην αψίδα του ιερού μεγάλης παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Από το μνημείο έχουν αποκαλυφθεί και είναι ορατά τμήματα των εξωτερικών τοίχων και της ημικυκλικής αψίδας του ιερού, καθώς και φέροντα αρχιτεκτονικά μέλη. Από εδώ προέρχεται, σύμφωνα με μαρτυρίες, και το απότμημα από την αγία τράπεζα με επιγραφή «Ὑπὲρ εὐχῆς καὶ σωτηρίας τοῦ δούλου τοῦ Θεοῦ Ἰωάννη», που φυλάσσεται στη Νικηφόρειο Συλλογή. Στο εκκλησάκι της Παναγιάς βρίσκεται εντοιχισμένη η στήλη με επιγραφή που περιέχει το ψήφισμα προς τιμήν του φρουράρχου Φανία. Από την περιοχή αυτή προέρχεται ακόμα ένα ψήφισμα.
Η πιθανή τοποθέτηση του ιερού του Απόλλωνος Λεψιέως στην παραπάνω θέση ενισχύεται από τα τοπογραφικά στοιχεία που αναφέρονται σε αρχαίο ψήφισμα σχετικά με τον επανακαθορισμό των ορίων του ιερού. Η έκταση του ιερού, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της επιγραφής (o ποταμός όπως και ο μεγάλος πάγος, η οδός η φέρουσα εις Πελάσγια, ο έτερος πέτρος ο υπεράνω της οδού) φαίνεται ότι ήταν αρκετά μεγάλη σε σχέση με το μέγεθος του νησιού. Κοντά στο ποτάμι και τα άλλα τοπογραφικά στοιχεία αναφέρονται ιδιωτικά κτήματα, τα οποία βρίσκονταν σε άμεση γειτνίαση με τον χώρο του ιερού. Μεταξύ του ιερού και των κτημάτων υπάρχουν εννέα όρια, τα οποία ορίζονται με τα ονόματα των ιδιοκτητών (της φατρίας ή γένους των Κυδιμίδων και των Πουλυξίδων). Ο αριθμός των ορίων υποδηλώνει χώρο μεγάλης έκτασης. Το ιερό αποτελούσε το σημαντικότερο θρησκευτικό κέντρο της Λεψίας και επιπλέον ήταν ο τόπος ανάθεσης των ψηφισμάτων.
Στον βωμό του ιερού υποθέτει η αρχαιολόγος Αναστασία Δρελιώση-Ηρακλείδου ότι πιθανώς ανήκε το ωραίο γωνιακό ακρωτήριο μιλησιακού τύπου από ολόλευκο μάρμαρο, το οποίο βρέθηκε στους Λειψούς, χωρίς να είναι γνωστή η ακριβής θέση ευρέσεώς του. Το ακρωτήριο, με καλλίγραμμες έλικες και εύχυμα ανθέμια σμιλεμένα σε ολόλευκο μάρμαρο, αποτελεί εξαιρετικό δείγμα αρχιτεκτονικής διακόσμησης. Εφόσον αποκλειστεί ότι μεταφέρθηκε από αλλού, η αρχαιολόγος πιστεύει ότι το ακρωτήριο αυτό θα στόλιζε μαζί με άλλα ανάλογης εργασίας μέλη τον βωμό του Απόλλωνος Λεψιέως, η μορφή του οποίου θα είχε πιθανώς ως πρότυπο τον μνημειώδη βωμό του Ποσειδώνος στο ακρωτήριο Μονοδένδρι, στην απέναντι μικρασιατική ακτή, ακριβώς αντίκρυ των Λειψών ή άλλους ανάλογους βωμούς στην μιλησιακή κυρίως περιοχή.
Μέσο Πρόσβασης:
Αυτοκίνητο, Πεζός
Πρόσβαση ΑμεΑ:
Όχι
Ώρες λειτουργίας:
Ελεύθερο
Κόστος εισόδου:
Ελεύθερο
